Stosunki międzynarodowe

Opis kierunku studiów Stosunki międzynarodowe
poziom: studia licencjackie I stopnia
semestry: min. 6
ECTS: min. 180

Absolwent potrafi - przykładowe umiejętności:

• Absolwent powinien posiadać wiedzę z zakresu nauk ekonomicznych, społecznych, prawnych i politycznych umożliwiającą poznanie oraz rozumienie mechanizmów funkcjonowania stosunków międzynarodowych oraz gospodarki światowej.
• Powinien zdobyć umiejętności analizy problemów krajowych w perspektywie międzynarodowej. Absolwent powinien posiadać umiejętności komunikowania się, negocjowania i przekonywania.
• Powinien znać język obcy na poziomie B2 oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu problematyki międzynarodowej.
• Absolwent powinien być przygotowany do pracy: na stanowiskach analityka i specjalisty średniego szczebla w administracji państwowej i samorządowej; w organizacjach i instytucjach międzynarodowych lub krajowych współpracujących z zagranicą oraz w przedsiębiorstwach działających na rynkach międzynarodowych.
• Dzięki interdyscyplinarnemu wykształceniu powinien być przygotowany do pracy w instytucjach niezwiązanych bezpośrednio z dziedziną stosunków międzynarodowych.
• Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów II stopnia.

lista kierunków na uczelniach:

Stosunki międzynarodowe - studia licencjackie

Przykładowe tematy:

Prawo

Treści kształcenia: Pojęcie i cechy prawa. Normy prawne. Stosunki prawne. Zdarzenia prawne. Prawo podmiotowe. Stosowanie i przestrzeganie prawa. Wykładnia prawa - jej rodzaje. Luki w prawie. Domniemania. Kolizja norm. Źródła prawa. System prawa. Miejsce norm prawa międzynarodowego w krajowym porządku prawnym. Elementy prawa konstytucyjnego, administracyjnego, cywilnego i karnego. Organy władzy ustawodawczej, sądowniczej i wykonawczej - ich rola w obszarze stosunków zewnętrznych państwa.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia natury prawa; wyszukiwania źródeł prawa; interpretacji i stosowania prawa w praktyce.

Ekonomia

Treści kształcenia: Wybór ekonomiczny. Rynek - popyt, podaż, elastyczność popytu i podaży, cena. Gospodarstwo konsumenckie - jego równowaga. Przedsiębiorstwo - funkcja produkcji, koszty, przychody (utargi), równowaga przedsiębiorstwa na różnych rynkach. Rynek czynników produkcji. Formy zawodności rynku i sposoby przeciwdziałania. Rachunek Produktu Krajowego Brutto i wielkości pokrewnych. Państwo, budżet państwa, deficyt i dług publiczny. Równowaga makroekonomiczna w ujęciu keynesowskim i w ujęciu klasycznym. Handel zagraniczny - korzyści z wymiany, bilans płatniczy. Pieniądz i system bankowy. Rynek pieniądza. Bank Centralny. Problemy bezrobocia i inflacji. Równowaga w gospodarce otwartej. Wzrost gospodarczy.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia kategorii ekonomicznych; opisu i interpretacji zjawisk ekonomicznych i procesów gospodarczych; rozumienia zasad działania głównych podmiotów gospodarujących - gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, państwa; rozumienia roli cen i pieniądza w gospodarce; rozumienia istoty inflacji, bezrobocia i globalizacji; wykorzystywania narzędzi analizy ekonomicznej do rozwiązywania problemów ekonomicznych.

Demografia

Treści kształcenia: Obszar zainteresowań, źródła danych, badania procesów demograficznych. Metody analiz demograficznych - analiza przekrojowa i kohortowa. Rozwój demograficzny, teoria przejścia demograficznego, drugie przejście demograficzne. Proces zawierania i rozpadu małżeństw, dzietność, umieralność, migracje - pomiar i analiza. Rodzina i gospodarstwo domowe. Prognozowanie demograficzne. Demograficzne uwarunkowania rynku pracy i gospodarki publicznej. Polityka ludnościowa. Zmiany struktur demograficznych i społecznych w Polsce, w Europie i na świecie.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty procesów demograficznych; stosowania metod pomiaru i analizy procesów ludnościowych; oceny sytuacji demograficznej na świecie; oceny głównych prawidłowości zmian demograficznych.

Statystyka

Treści kształcenia: Dane statystyczne. Podstawowe miary statystyczne: średnia, dominanta, mediana, wariancja. Zmienna losowa, podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Analiza współliniowości. Metody badania korelacji i regresji. Analiza dynamiki zjawisk. Podstawy rachunku prawdopodobieństwa. Wnioskowanie statystyczne, estymacja parametrów, weryfikacja hipotez.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: analizowania i interpretowania danych statystycznych; stosowania podstawowych metod i narzędzi statystyki opisowej; wnioskowania statystycznego; stosowania metod statystycznych w analizie problemów z obszaru stosunków międzynarodowych.

Nauki o państwie

Treści kształcenia: Władza, państwo, polityka - zasadnicze kategorie analizy. Władza polityczna i państwowa. Geneza i ewolucja instytucji państwa. Myśl polityczno-prawna o państwie i jego organach. Formy państwa, formy rządów, style rządzenia, ustroje terytorialne państw. Zasady ustrojowe. Zasada trójpodziału władz - władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza. Organy państw współczesnych. Funkcje państw. Ekonomiczna rola władzy państwowej. Partie i systemy partyjne - definicje i klasyfikacje. Modele ustrojowe państw współczesnych - ustrój prezydencki, parlamentarno-gabinetowy, kanclerski, prezydencko-parlamentarny i parlamentarno-komitetowy. Państwo a instytucje demokracji bezpośredniej. Państwo a społeczeństwo obywatelskie. Polska tranzycja i transformacja - powstanie III Rzeczypospolitej, konsolidacja polskiej demokracji. Współzależności między gospodarką a polityką.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty i natury państwa; oceny i analizy ewolucji państwa; rozumienia roli państwa w cywilizacyjnym rozwoju społeczeństw; analizowania zmian funkcji państwa; rozumienia modeli ustrojowych państw współczesnych; rozumienia instytucji i mechanizmów władzy współczesnych państw.

Historia stosunków międzynarodowych

Treści kształcenia: Geneza i ewolucja stosunków międzynarodowych. Epoka Kongresu Wiedeńskiego i Świętego Przymierza (1815 -1870) - ukształtowanie i funkcjonowanie systemu po Kongresie Wiedeńskim. Stosunki międzynarodowe w zachodniej hemisferze - Ameryka Anglosaska i Łacińska. Zmierzch Świętego Przymierza i nowe podziały w Europie. Epoka kolonialno-imperialna (1870 - 1918): zjednoczenie Niemiec oraz Włoch - wpływ na stosunki międzynarodowe. Narastanie sprzeczności między państwami europejskimi przed I wojną światową. Stosunki międzynarodowe w końcu XIX wieki i na początku XX wieku na zachodniej półkuli, Dalekim Wschodzie oraz w Afryce. Stosunki międzynarodowe między wojnami światowymi (1918 - 1939) - narodziny, funkcjonowanie i destrukcja wersalskiego ładu pokojowego. Stany Zjednoczone, Ameryka Łacińska, Daleki i Bliski Wschód oraz Afryka w stosunkach międzynarodowych lat 1918 - 1939.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia i interpretacji zmian w stosunkach międzynarodowych; wykorzystywania doświadczenia historycznego we współczesności; rozumienia znaczenia historii w polityce państw.

Geografia polityczna i ekonomiczna

Treści kształcenia: Początki i kierunki rozwoju geografii politycznej i ekonomicznej. Założenia metodologiczne, treści, zakres i cele geografii politycznej i ekonomicznej. Związek geografii politycznej i ekonomicznej z innymi naukami. Środowisko geograficzne a zjawiska polityczne i ekonomiczne - wzajemne relacje. Geopolityka. Główne szkoły i teorie geopolityki. Wpływ geopolityki na rozwój geografii politycznej. Interpretacja zjawisk i procesów politycznych w kontekście czynnika geograficznego. Jednostki geopolityczne na mapie świata - państwa i terytoria. Terytoria powiernicze, kolonialne i niekolonialne. Dynamika zmian na mapie świata. Obszar i granice państw. Granica - rodzaje, funkcje. Zmienność granic. Obszary, granice morskie, granice powietrzne. Procesy internacjonalizacji życia politycznego i gospodarczego. Współzależności międzynarodowe. Problemy globalne współczesnego świata - hierarchia, dynamika zmian. Rasy i narody. Mniejszości narodowe. Języki na świecie. Religie i wyznania. Migracje - przyczyny i konsekwencje. Problemy żywnościowe świata. Geografia zadłużenia międzynarodowego. Geografia współczesnych konfliktów międzynarodowych.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia zagadnień z zakresu geografii politycznej i ekonomicznej; interpretacji mapy politycznej i gospodarczej świata; rozumienia przyczyn i konsekwencji współczesnych światowych problemów środowiskowych, narodowościowych i społecznych.

Polityka gospodarcza

Treści kształcenia: Cele i instrumenty polityki gospodarczej. Mierniki realizacji celów polityki gospodarczej. Zakres polityki gospodarczej w różnych systemach. Polityka gospodarcza w warunkach przemian rozwojowych. Stabilizacyjne aspekty polityki gospodarczej. Instytucjonalny kontekst polityki gospodarczej. Przestrzenny i regionalny wymiar polityki gospodarczej. Polityka gospodarcza a strategia i programowanie rozwoju.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć i narzędzi polityki gospodarczej; rozumienia znaczenia polityki gospodarczej w różnych systemach gospodarczych; rozumienia współzależności między makroekonomiczną polityką stabilizacyjną a polityką rozwoju w warunkach współczesnych wymagań rozwojowych.

Międzynarodowe stosunki kulturalne

Treści kształcenia: Międzynarodowe stosunki kulturalne jako element stosunków międzynarodowych. Społeczne korelaty stosunków kulturalnych. Uwarunkowania instytucjonalizacji. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). Międzynarodowa ochrona dóbr kultury w czasie wojny. Światowe dziedzictwo kulturalne. Problemy przenoszenia własności dóbr kultury ponad granicami państw. Współpraca kulturalna w ramach Rady Europy i Unii Europejskiej. Zagraniczna polityka kulturalna a dyplomacja kulturalna. Tożsamość kulturowa państw w procesie internacjonalizacji rozwoju społecznego. Udział Polski w międzynarodowych stosunkach kulturalnych. Kultura w warunkach globalizacji.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia specyfiki międzynarodowych stosunków kulturalnych; oceny zjawisk kulturalnych w aspekcie międzynarodowym; rozumienia działalności międzynarodowych instytucji kulturalnych.

Międzynarodowe stosunki polityczne

Treści kształcenia: Przedmiot i zakres międzynarodowych stosunków politycznych - podstawowe kategorie i pojęcia. Czynniki kształtujące międzynarodowe stosunki polityczne. Państwo jako zasadniczy podmiot stosunków międzynarodowych. Układ międzynarodowych stosunków politycznych. Geneza i ewolucja układu bipolarnego (dwubiegunowego) - od konfrontacji do negocjacji. Zasadnicze konflikty międzynarodowe w okresie bipolaryzmu - wojna koreańska, wojna indochińska, konflikt kubański, wojna w Wietnamie, konflikt na Bliskim Wschodzie. Główne układy i traktaty międzynarodowe w erze negocjacji - układ moskiewski, SALT I (Strategic Arms Limitation Talks I), SALT II (Strategic Arms Limitation Talks II), KBWE/OBWE (Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie / Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie). Rozpad układu bipolarnego w międzynarodowych stosunkach politycznych - skutki regionalne i globalne. Powstawanie nowego układu stosunków międzynarodowych - dominacja czy globalne przywództwo USA. Nowe znaczenie dużych i średnich państw. Wzrost znaczenia organizacji międzynarodowych. Próby redefinicji Organizacji Narodów Zjednoczonych. Znaczenie Polski w międzynarodowych stosunkach politycznych.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty politycznego charakteru stosunków międzynarodowych; opisu politycznych form realizacji stosunków międzynarodowych; politycznego myślenia i działania.

Międzynarodowe stosunki gospodarcze

Treści kształcenia: Pojęcie i zakres międzynarodowych stosunków gospodarczych. Powstanie i rozwój gospodarki światowej. Teorie handlu międzynarodowego - klasyczne i neoklasyczne teorie handlu międzynarodowego, czynniki wytwórcze jako podstawa handlu międzynarodowego, alternatywne teorie handlu międzynarodowego, wzrost gospodarczy a handel międzynarodowy, międzynarodowe przepływy czynników produkcji. Polityka handlowa - pojęcie i mechanizm cła, narzędzia pozataryfowe, wolny handel a protekcjonizm. Międzynarodowa polityka handlowa - mechanizm kartelu międzynarodowego i integracji ekonomicznej, liberalizacja handlu międzynarodowego. Międzynarodowe stosunki finansowe - bilans płatniczy, kurs walutowy i rynek walutowy, czynniki określające poziom kursu walutowego, automatyczny mechanizm dostosowawczy (cenowy, dochodowy i monetarny), polityka dostosowawcza (narzędzia i ograniczenia), międzynarodowy system walutowy (przesłanki istnienia, system waluty złotej, system z Bretton Woods, współczesny system walutowy). Globalizacja międzynarodowych stosunków gospodarczych - zagrożenia i korzyści.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty mechanizmów ekonomicznych działających w sferze międzynarodowych stosunków gospodarczych; rozumienia reguł (zasad) prowadzenia polityki handlowej.

Prawo międzynarodowe publiczne

Treści kształcenia: Międzynarodowe prawo publiczne. Suwerenność w prawie międzynarodowym. Źródła i podmioty prawa międzynarodowego. Terytorium i ludność państwa w prawie międzynarodowym. Wewnętrzne i zewnętrzne organy państwa - ich rola w stosunkach międzynarodowych. Prawo dyplomatyczne i konsularne. Zakaz użycia siły, pokojowe załatwianie sporów międzynarodowych. Organizacje międzynarodowe. Prawo konfliktów zbrojnych. Rozbrojenie. Rozwój prawa międzynarodowego.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się pojęciami i terminologią z zakresu prawa międzynarodowego publicznego; rozumienia mechanizmów działania prawa międzynarodowego; rozumienia roli prawa międzynarodowego we współczesnych stosunkach międzynarodowych oraz w polityce zagranicznej i wewnętrznej Polski.

Współczesne systemy polityczne

Treści kształcenia: Konstrukcja metodologiczna systemu politycznego. Struktura i elementy systemów politycznych - geneza oraz ewolucja instytucji politycznych. Instytucje systemów politycznych - parlamenty, rządy. Instytucje sądownicze i ochrony praw człowieka. Rodzaje systemów politycznych. Funkcje systemów politycznych - ich ewolucja. Wybory -organizacja, systemy i procedury wyborcze. Obywatele i wybory - zachowania wyborcze. Normatywne i regulacyjne podstawy współczesnych systemów politycznych - prawo, konwenanse, normy moralne i religijne. Konstytucja i jej znaczenie dla systemu politycznego - rodzaje i cechy szczególne konstytucji. Kontrola konstytucyjności prawa. Komunikowanie w obrębie systemu politycznego i z jego otoczeniem. Społeczeństwo, system gospodarczy, otoczenie międzynarodowe. Systemy polityczne - funkcjonowanie. Współczesne systemy polityczne - kryteria oceny, sprawność, efektywność, reprezentatywność.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia systemów politycznych państw; analizowania i porównywania systemów politycznych; wykorzystywania wiedzy z zakresu systemów politycznych do oceny polityki zagranicznej państw.

Organizacja międzynarodowa

Treści kształcenia: Geneza, zróżnicowanie i rozwój organizacji międzynarodowych - uwarunkowania powstawania, procesy kształtowania, status. Struktura i funkcjonowanie organizacji międzynarodowych - organy, status prawny, relacje między organami. Funkcjonariusze międzynarodowi. Cele, zadania i funkcje organizacji międzynarodowych. Podejmowanie decyzji w organizacjach międzynarodowych. Siedziba organizacji międzynarodowych. Organizacje międzynarodowe a państwa - członkostwo w organizacjach międzynarodowych, współpraca państw z instytucjami międzynarodowymi, przedstawicielstwa państw w organizacjach i organizacji w państwach, motywy przynależności do organizacji międzynarodowych, motywy współpracy z organizacjami międzynarodowymi. Relacje między organizacjami międzynarodowymi. Organizacje międzynarodowe a stosunki międzynarodowe - rozwój i stan stosunków międzynarodowych a powstanie i funkcjonowanie organizacji międzynarodowych. Wpływ organizacji międzynarodowych na ewolucję stosunków międzynarodowych. Organizacje międzynarodowe w teoriach stosunków międzynarodowych. Analiza struktur i funkcjonowania wybranych organizacji międzynarodowych.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: charakteryzowania organizacji międzynarodowych - ich struktury i funkcjonowania; rozumienia wpływu organizacji międzynarodowych na międzynarodowe stosunki gospodarcze i polityczne.

Integracja europejska

Treści kształcenia: Historia procesów integracyjnych w Europie. Integracja w ramach Wspólnot Europejskich - system trzech filarów. Obszary i zasady działania Wspólnot Europejskich. Podstawy wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych. Instytucje, system prawny, źródła prawa, organy sądowe oraz stosunki między państwami członkowskimi a Unią Europejską (UE). Prawa obywateli w UE. Reforma ustrojowa UE. Integracja poza UE. Polityka sąsiedztwa - instrumenty, ewolucja. Polska w UE.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia źródeł, przyczyn, przebiegu i skutków integracji europejskiej; opisu instytucji unijnych i mechanizmów podejmowania przez nie decyzji; rozumienia celów i zasad polityk wspólnotowych.

Polityka zagraniczna Polski

Treści kształcenia: Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej. Reorientacja polityki zagranicznej powojennej Polski. Udział Polski w regulacji pokojowej w powojennej Europie lat 1945 - 1949. Traktaty sojusznicze i współudział Polski w tworzeniu obozu państw socjalistycznych w latach 1945 - 1955. Aktywizacja polskiej polityki zagranicznej na wszystkich kierunkach geograficznych w latach 1956 - 1970. Działania Polski na rzecz odprężenia międzynarodowego w latach 1970 - 1981. Polityka zagraniczna ekipy stanu wojennego w latach 1981 - 1989. Polityka zagraniczna Polski w okresie transformacji ustrojowej. Reorientacja polskiej polityki zagranicznej w latach 1989 - 1991. Opcja euroatlantycka - stosunki z NATO (North Atlantic Treaty Organisation), Unią Europejską, Unią Zachodnioeuropejską i Radą Europy. Współpraca regionalna - Grupa Wyszehradzka, Inicjatywa Środkowoeuropejska, współpraca bałtycka, euroregiony. Rola Polski w KBWE/OBWE (Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie / Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) i Organizacji Narodów Zjednoczonych. Polityka wschodnia.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia polskiej polityki zagranicznej od czasów II Rzeczypospolitej; opisu podmiotów i narzędzi realizacji polityki zagranicznej Polski od czasów II Rzeczypospolitej; rozumienia skutków prowadzenia określonej polityki zagranicznej w aspekcie międzynarodowym i krajowym.