
Rynek pracy ewoluuje w kierunku, w którym same twarde umiejętności techniczne przestają wystarczać. Pracodawcy coraz częściej poszukują kandydatów wyposażonych w rozwinięte kompetencje miękkie, takie jak umiejętność rozwiązywania konfliktów czy zrozumienie motywacji drugiego człowieka. W odpowiedzi na te potrzeby Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie przygotował program, który czerpie z wzorców zachodnich. Kierunek ten stawia na praktyczne wykorzystanie wiedzy o kulturze i społeczeństwie w biznesie oraz dyplomacji.
Studia nad cywilizacjami na UPJPII są przedstawiane jako jedyny taki kierunek w Europie o profilu praktycznym. Program został skonstruowany w opozycji do tradycyjnego modelu studiów humanistycznych, gdzie dominuje czytanie tekstów i dyskusja akademicka. Tutaj punkt ciężkości przeniesiono na warsztaty oraz trening umiejętności. Studenci mają do zrealizowania aż 960 godzin praktyk zawodowych, co przekłada się na pół roku zdobywania doświadczenia w realnym środowisku pracy. Większość zajęć prowadzona jest przez praktyków, a nie wyłącznie teoretyków akademickich, co ma zapewnić przekazywanie wiedzy sprawdzonej w działaniu.
Wielu absolwentów kierunków społecznych opuszcza mury uczelni z głową pełną różnorodnych, często sprzecznych teorii, których nie potrafią zastosować w życiu zawodowym. Twórcy krakowskiego kierunku porównują tę sytuację do medycyny – student musi wiedzieć, która metoda leczenia jest skuteczna, a nie tylko znać ich historię. Dlatego program opiera się na jednej, spójnej metodologii. Fundamentem jest tu metoda Feliksa Konecznego, uzupełniona o analizy psychologiczne Kazimierza Dąbrowskiego oraz koncepcje etyczne. Zamiast uczyć się na pamięć encyklopedycznych danych o wszystkich kulturach świata, studenci otrzymują narzędzia do samodzielnego „dekodowania” dowolnej cywilizacji, z którą się zetkną.
Zupełną nowością w podejściu do dyplomowania jest koncepcja „licencjatu wdrożeniowego”. Student nie pisze teoretycznej pracy, która trafi do archiwum. Zamiast tego, podczas obowiązkowych, półrocznych praktyk w wybranej firmie lub instytucji, diagnozuje realny problem lub obszar do optymalizacji. Następnie, wykorzystując narzędzia poznane na studiach, projektuje konkretne rozwiązanie – może to być strategia komunikacji, sposób zażegnania konfliktu w zespole wielokulturowym czy dotarcie do specyficznej grupy klientów. Taka praca dyplomowa staje się realnym portfolio absolwenta, stanowiącym jego własne know-how.
Program studiów został zaprojektowany w myśl tzw. modelu amerykańskiego. Zakłada on, że trzyletnie studia licencjackie powinny w pełni przygotować do wejścia na rynek pracy i zapewnić satysfakcjonujące zarobki. Studia magisterskie w tym ujęciu traktowane są jako opcja dla pasjonatów lub osób chcących zmienić branżę, a nie jako konieczność. Takie podejście jest odpowiedzią na zjawisko „over-qualification”, czyli posiadania przez pracowników dyplomów, które nie przekładają się na faktyczne umiejętności wymagane przez pracodawcę. Skondensowany program ma na celu oszczędność czasu studenta i szybkie wyposażenie go w kompetencje zawodowe.
Absolwenci kierunku są profilowani do pracy w działach Human Resources oraz na stanowiskach menedżerskich. Kluczową umiejętnością jest tu optymalizacja pracy zespołów oraz dobieranie pracowników w taki sposób, aby unikać konfliktów wynikających z różnic kulturowych czy światopoglądowych. Wiedza o tym, jak funkcjonuje człowiek i co go motywuje, jest niezbędna w nowoczesnych korporacjach, które coraz częściej inwestują w działy well-being, dbające o dobrostan pracowników. Specjaliści potrafiący łączyć efektywność z dbaniem o kondycję psychiczną zespołu są obecnie poszukiwani na rynku.
Kolejnym obszarem, w którym odnajdują się absolwenci, jest szeroko pojęta komunikacja. W reklamie i sprzedaży kluczowe jest zrozumienie, jak odbiorca postrzega rzeczywistość, aby precyzyjnie dopasować do niego przekaz. Z kolei w polityce i dyplomacji, znajomość kodów kulturowych wykracza poza zwykłą etykietę. Chodzi o głębokie zrozumienie sposobu myślenia partnerów zagranicznych. Program studiów kładzie nacisk na adekwatną komunikację, pozbawioną sztucznej poprawności, a opartą na faktach i szacunku, co jest cenione w organizacjach międzynarodowych i think-tankach.
Uczelnia zwraca uwagę na ekonomiczny wymiar swojej oferty. Program zawiera setki godzin warsztatów z zakresu komunikacji, negocjacji i zarządzania. Gdyby chcieć zdobyć te same umiejętności na komercyjnym rynku szkoleniowym, koszt dwudniowych kursów sięgałby tysięcy złotych. Przeliczając liczbę godzin zajęć praktycznych oferowanych w ramach czesnego na stawki rynkowe szkoleń biznesowych, wartość edukacyjna programu jest bardzo wysoka. Jest to argument dla osób, które traktują edukację jako inwestycję, mającą przynieść wymierne korzyści finansowe w przyszłości.
Ważnym elementem programu jest oparcie się na danych naukowych i unikanie ideologicznego skrzywienia. Wykładowcy kładą nacisk na realistyczne, nieredukcjonistyczne rozumienie człowieka – ze wszystkimi jego potrzebami i wadami. Dwa pełne kursy poświęcone są rozpoznawaniu i przeciwdziałaniu współczesnym ideologiom, co ma wyposażyć studentów w krytyczne myślenie. Takie podejście ma na celu przygotowanie absolwentów do projektowania rozwiązań, które działają w rzeczywistym świecie, a nie tylko na papierze.
Studia nad cywilizacjami na UPJPII to propozycja dla osób, które szukają alternatywy dla teoretycznych studiów humanistycznych. Łącząc filozoficzną głębię z narzędziami biznesowymi, kierunek ten celuje w lukę na rynku pracy, dostarczając specjalistów od zarządzania różnorodnością i komunikacją. Dzięki dużemu naciskowi na praktyki i metodę wdrożeniową, studenci kończą edukację nie tylko z dyplomem, ale z gotowym zestawem rozwiązań i doświadczeniem zawodowym.